Van waar komt de naam “Jefkes”?

Het betreft een jongmansgilde, een clubje van ongehuwde (jonge) mannen. Niet verwonderlijk dat zij genoemd worden naar het christelijke archetype van dé vrijgezel: Sint-Jozef -> Jef -> Jefke.

Anderzijds werden jonge soldaten of marcherende jongelingen in ceremoniële stoeten in de 19e eeuw en later her en der ook “de Jefkes” genoemd, zoals bijvoorbeeld nog steeds in Lembeek (Halle) tijdens de jaarlijkse Veroonmars. Veroon was de vermeende broer van Sint Verona aan wie de Verona-kapel in Leefdaal is toegewijd.

De “Pekes” zijn daarentegen gehuwde mannen, dus per definitie ouder dan de ongehuwde Jefkes. In het Leefdaalse dialect staat een “peke” voor een oud mannetje.

De “Mekes” zijn de vrouwelijke tegenhangers van de “Pekes”, met dit verschil dat er geen verplichting is voor de “Mekes” om gehuwd te zijn. De gemiddelde leeftijd van die dames is kort na de oprichting dan ook snel beginnen dalen omdat de liefjes of vaste vriendinnen van de “Jefkes” er een middel in zagen om in de buurt van hun geliefde te blijven en hem te behoeden voor al te losbandig gedrag. Of omgekeerd!